Ograniczniki przepięć - to jak nazwa wskazuje urządzenia chroniące instalacje elektryczne przed przepięciami.

Ograniczniki przeciwprzepięciowe budowane są na bazie iskierników (przy przekroczeniu pewnej wartości napięcia na zaciskach tzw. napięcia zapłonu rezystancja wewnętrzna iskiernika gwałtownie maleje i zaczyna przewodzić prąd) lub warystorów (gdy napięcie przekroczy zadaną wartość płynie przez niego duży prąd powodujący przejęcie energii impulsu a nawet przepalenie lub rozłączenie bezpiecznika, a zarazem wyłączenie urządzenia).

Są alternatywną drogą przepływu dla prądu piorunowego, gdy ich nie ma, prąd przedostaje się do instalacji elektrycznej i wszelkich podłączonych do niej urządzeń. Z ograniczników przeciwprzepięciowych prąd odprowadzany jest przez przewód PE do ziemi. Ich działanie polega na ograniczaniu różnic potencjałów w obiekcie w trakcie przepływu prądu piorunowego.

Do stosowania ograniczników przepięć obliguje rozporządzenie ministra infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. (Dz.U. z 2002 r. nr 75 poz. 690). Zasady tej ochrony reguluje norma PN-IEC 60364-4-443.

ŹRÓDŁA PRZEPIĘĆ

• Wyładowania atmosferyczne w instalację odgromową budynku.
• Wyładowania atmosferyczne w napowietrzną linię zasilającą.
• Uderzenie pioruna w metalowe elementy (np. ogrodzenie, brama).
• Procesy łączeniowe odbiorników o dużej mocy.
• Elektryczność statyczna.

RODZAJE OGRANICZNIKÓW PRZECIWPRZEPIĘCIOWYCH

• Typu B - chronią instalację elektryczną przed skutkami bezpośredniego uderzenia pioruna. Łączy się je z przewodami o przekroju minimum 16 mm² i jak najmniejszej długości - do 0,5 m.
• Typu C - chronią instalację elektryczną przed przepięciami powstałymi w wyniku pośrednich wyładowań atmosferycznych lub procesów łączeniowych w sieci elektrycznej, przed przepięciami towarzyszącymi działaniom zabezpieczającym instalację.
• Dwustopniowe typu B+C - proste w montażu, nie ma ograniczeń pomiędzy poszczególnymi stopniami.
• Typu D - stosowane przy zabezpieczaniu bardziej skomplikowanej aparatury (np. medycznej).